یکی از مهم‌ترین ارکان یک رابطه‌ی سالم و موفق، توانایی خوب شنیدن است. وقتی واقعاً به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌دهید، نه تنها به او احترام می‌گذارید، بلکه درک عمیق‌تری از احساسات، نیازها و دیدگاه‌های او پیدا می‌کنید. این مهارت می‌تواند صمیمیت را افزایش دهد، از سوءتفاهم‌ها جلوگیری کند و به حل مسائل کمک کند. اما چگونه می‌توان شنونده‌ی بهتری شد؟ در اینجا 17 نکته‌ی کاربردی ارائه شده است:

• حضور کامل داشته باشید: تلفن همراه را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و تمام توجه خود را به گوینده معطوف کنید.
• تماس چشمی برقرار کنید: نگاه کردن به چشمان گوینده نشان می‌دهد که به او توجه دارید و به حرف‌هایش اهمیت می‌دهید.
• حالت بدنی مناسب داشته باشید: به سمت گوینده متمایل شوید و با حالت بدنی باز نشان دهید که پذیرای حرف‌هایش هستید.
• سوال بپرسید: سوال پرسیدن نشان می‌دهد که به حرف‌های گوینده علاقه‌مند هستید و می‌خواهید اطلاعات بیشتری کسب کنید.
• فعالانه گوش دهید: سر خود را تکان دهید، از کلماتی مانند “آها” و “بله” استفاده کنید و با زبان بدن خود نشان دهید که در حال گوش دادن هستید.
• احساسات گوینده را تایید کنید: به گوینده نشان دهید که احساسات او را درک می‌کنید و برایشان ارزش قائل هستید.
• قضاوت نکنید: سعی کنید بدون پیش‌داوری به حرف‌های گوینده گوش دهید و دیدگاه او را درک کنید.
• حرف گوینده را قطع نکنید: اجازه دهید گوینده صحبت‌هایش را تمام کند و بعد نظر خود را بیان کنید.
• صبور باشید: گاهی اوقات گوینده نیاز دارد تا زمان بیشتری برای بیان افکار و احساسات خود صرف کند. صبور باشید و به او فرصت دهید.
• همدلی نشان دهید: سعی کنید خود را جای گوینده بگذارید و دنیا را از دید او ببینید.

• به زبان بدن توجه کنید: زبان بدن گوینده می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد احساسات و افکار او در اختیار شما قرار دهد.
• به لحن صدا توجه کنید: لحن صدای گوینده می‌تواند نشان دهد که او چه احساسی دارد.
• از پرسیدن سوالات بسته خودداری کنید: سوالات بسته پاسخ‌های بله یا خیر دارند و باعث محدود شدن مکالمه می‌شوند. به جای آن، سوالات باز بپرسید که گوینده را تشویق به توضیح بیشتر کنند.

• به نکات کلیدی توجه کنید: سعی کنید نکات مهم صحبت‌های گوینده را به خاطر بسپارید.
• در صورت نیاز، کمک بخواهید: اگر در شنیدن حرف‌های گوینده مشکل دارید، از او بخواهید که دوباره توضیح دهد یا از شما سوال بپرسد.
• تمرین کنید: مهارت شنیدن، یک مهارت اکتسابی است که با تمرین و ممارست بهبود می‌یابد.

با تمرین این نکات، می‌توانید مهارت شنیدن خود را بهبود بخشیده و ارتباطات بهتری در زندگی خود داشته باشید. این مهارت نه تنها در روابط شخصی، بلکه در محیط کار و جامعه نیز بسیار ارزشمند است.

 

چطور در رابطه‌تان بهتر شنونده باشید؟ 17 نکته

1. حضور کامل داشته باشید.

وقتی همسرتان با شما صحبت می‌کند، تلفن همراه خود را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و تمام توجه خود را به او معطوف کنید. تماس چشمی برقرار کنید و به زبان بدن او توجه کنید. این نشان می‌دهد که شما واقعاً به آنچه او می‌گوید اهمیت می‌دهید. چند کار را همزمان انجام ندهید. انجام چند کار همزمان باعث می شود که سیگنال های از دست رفته در ارتباطتان، منجر به سوءتفاهم بشود. اگر در لحظه آمادگی شنیدن صحبت‌های او را ندارید، مودبانه از او بخواهید زمان دیگری برای صحبت کردن با شما تعیین کند. این کار نشان می دهد که برای مکالمه او ارزش قائلید و آن را اولویت بندی می کنید. در حالی که گوش می‌دهید، ذهنتان را آرام کنید و از فکر کردن به جواب بعدی خودداری کنید. فقط روی درک آنچه همسرتان می‌گوید تمرکز کنید.

2. شنیدن فعال را تمرین کنید.

شنیدن فعال فراتر از صرفاً شنیدن کلمات است. این در مورد درک کامل پیام و پاسخ دادن به آن به روشی همدلانه است. سعی کنید با عباراتی مانند “متوجه شدم” یا “یعنی. . . ” نشان دهید که به صحبت‌های او گوش می‌دهید. سوالات باز بپرسید که او را تشویق به توضیح بیشتر کند. مثلا بپرسید: “می‌تونی بیشتر در موردش توضیح بدی؟” یا “چه احساسی داشتی وقتی. . . ؟” به لحن صدا و زبان بدن همسرتان توجه کنید. اینها می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد احساس او ارائه دهند. در هنگام شنیدن، سعی کنید از دیدگاه او به موضوع نگاه کنید و خود را جای او بگذارید. این کار باعث می‌شود که احساس همدلی بیشتری داشته باشید و بهتر بتوانید او را درک کنید.

3. همدلی نشان دهید.

همدلی به معنای درک و سهیم شدن در احساسات شخص دیگر است. تلاش کنید احساسات همسرتان را درک کنید، حتی اگر با آنها موافق نیستید. سعی کنید خودتان را جای او بگذارید. با عباراتی مانند “به نظر می‌رسد خیلی سخت بوده” یا “می‌توانم تصور کنم چقدر ناراحت شده‌ای” همدلی خود را نشان دهید. از قضاوت کردن یا کوچک شمردن احساسات همسرتان خودداری کنید. هرگز نگویید “نباید اینقدر ناراحت باشی” یا “این که چیزی نیست. ” همدلی به همسرتان نشان می‌دهد که شما به احساسات او اهمیت می‌دهید و در کنارش هستید. به خاطر داشته باشید که هدف شما این نیست که مشکلات او را حل کنید، بلکه فقط به او گوش دهید و از او حمایت کنید. گاهی اوقات، تنها چیزی که همسرتان نیاز دارد این است که شنیده شود و احساس کند که درک شده است.

4. صبور باشید.

گاهی اوقات همسرتان ممکن است برای بیان احساسات خود به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. در این شرایط، صبور باشید و به او فرصت دهید تا با سرعت خودش صحبت کند. از قطع کردن حرف او خودداری کنید و به او اجازه دهید تا حرفش را تمام کند. اگر همسرتان در بیان احساساتش مشکل دارد، او را تشویق کنید با سوالات باز به او کمک کنید. به او اطمینان دهید که شما برای شنیدن حرف‌هایش وقت دارید و او را تحت فشار قرار نخواهید داد. صبوری نشان می‌دهد که شما برای او ارزش قائلید و به حرف‌هایش اهمیت می‌دهید.

5. قضاوت نکنید.

هنگام گوش دادن به همسرتان، از قضاوت کردن یا انتقاد کردن از او خودداری کنید. سعی کنید بدون پیش داوری به حرف‌های او گوش دهید و دیدگاه او را درک کنید. به جای تمرکز بر اشتباهات او، روی احساسات و نیازهایش تمرکز کنید. حتی اگر با نظر او موافق نیستید، سعی کنید او را درک کنید و به او احترام بگذارید. قضاوت نکردن باعث می‌شود که همسرتان احساس امنیت کند و با شما راحت‌تر صحبت کند. قضاوت نکردن، فضای صمیمانه ای را برای گفت و گو ایجاد می کند و اجازه می دهد تا مسائل با آرامش حل شوند.

6. سوالات بپرسید.

پرسیدن سوالات نشان می‌دهد که شما به حرف‌های همسرتان علاقه دارید و می‌خواهید او را بهتر درک کنید. سوالات باز بپرسید که او را تشویق به توضیح بیشتر کند. مثلا بپرسید: “چه چیزی باعث شد این احساس را داشته باشی؟” یا “چه چیزی برات مهم بود؟” از پرسیدن سوالات جهت‌دار یا سوالاتی که پاسخ آنها از قبل مشخص است خودداری کنید. سوالاتتان را با دقت انتخاب کنید و به لحن صدای خود توجه کنید. هدف شما این است که اطلاعات بیشتری به دست آورید، نه اینکه او را بازجویی کنید. سوال پرسیدن یک راه عالی برای نشان دادن علاقه و همدلی است. سوالات خود را مرتبط با موضوع مطرح شده بپرسید و از طرح سوالات بی‌ربط خودداری کنید.

7. بازخورد بدهید.

دادن بازخورد به همسرتان نشان می‌دهد که شما به حرف‌های او گوش داده‌اید و در حال پردازش اطلاعات هستید. بازخورد خود را به صورت خلاصه و دقیق ارائه دهید. از تکرار تمام حرف‌های او خودداری کنید. از عباراتی مانند “متوجه شدم که. . . ” یا “به نظر می‌رسد که. . . ” برای شروع بازخورد خود استفاده کنید. بازخورد شما باید مثبت و سازنده باشد. سعی کنید روی جنبه‌های مثبت موضوع تمرکز کنید و از انتقاد کردن خودداری کنید. بازخورد دادن یک راه عالی برای اطمینان حاصل کردن از این است که شما و همسرتان در یک صفحه قرار دارید. اگر در مورد چیزی مطمئن نیستید، از او بخواهید تا بیشتر توضیح دهد.

8. از قطع کردن حرف او خودداری کنید.

قطع کردن حرف همسرتان نه تنها بی‌ادبانه است، بلکه نشان می‌دهد که شما به حرف‌های او اهمیت نمی‌دهید. به او اجازه دهید تا حرفش را تمام کند، حتی اگر با نظر او موافق نیستید. اگر چیزی برای گفتن دارید، صبر کنید تا او صحبتش را تمام کند و سپس نظرتان را بیان کنید. قطع نکردن حرف او به او نشان می‌دهد که شما به او احترام می‌گذارید و برای حرف‌هایش ارزش قائلید. قطع کردن صحبت، جریان فکر را مختل می‌کند و مانع از بیان کامل منظور شخص می شود. سعی کنید سکوت‌های او را تحمل کنید و به او فرصت دهید تا افکارش را جمع کند. گاهی اوقات، سکوت‌ها می‌توانند بسیار معنادار باشند و اطلاعات ارزشمندی را ارائه دهند.

9. به زبان بدن توجه کنید.

زبان بدن همسرتان می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد احساس او ارائه دهد. به حالت چهره، تماس چشمی، حالت بدن و لحن صدای او توجه کنید. آیا او مضطرب به نظر می‌رسد؟ آیا او غمگین است؟ آیا او عصبانی است؟ با توجه به زبان بدن او، می‌توانید درک بهتری از احساسات او داشته باشید و به او پاسخ مناسب‌تری دهید. اگر متوجه شدید که زبان بدن او با آنچه می‌گوید مطابقت ندارد، می‌توانید از او سوال بپرسید. مثلا می‌توانید بگویید: “به نظر می‌رسد ناراحتی، آیا چیزی شده؟”

10. از حواس‌پرتی‌ها دوری کنید.

هنگام گوش دادن به همسرتان، تمام حواس‌پرتی‌ها را از خود دور کنید. تلفن همراه خود را خاموش کنید، تلویزیون را خاموش کنید و از چک کردن ایمیل‌ها خودداری کنید. در یک مکان آرام و بدون مزاحمت با همسرتان صحبت کنید. حواس‌پرتی‌ها باعث می‌شوند که شما نتوانید تمام توجه خود را به همسرتان معطوف کنید و ممکن است اطلاعات مهمی را از دست بدهید. ایجاد یک فضای آرام و بدون حواس‌پرتی نشان می‌دهد که شما برای مکالمه با همسرتان ارزش قائلید. به او نشان دهید که او اولویت شماست و هیچ چیز دیگری مهم‌تر از او نیست. این کار باعث می‌شود که او احساس امنیت کند و با شما راحت‌تر صحبت کند.

11. تظاهر به شنیدن نکنید.

تظاهر به شنیدن خیلی راحت قابل تشخیص است و باعث می شود همسرتان احساس کند نادیده گرفته شده است. اگر واقعا نمی توانید گوش دهید، صادق باشید و توضیح دهید چرا. مثلا بگویید: “عزیزم، الان خیلی خسته ام. میشه بعدا در مورد این صحبت کنیم؟” صداقت باعث می شود اعتماد در رابطه شما بیشتر شود. پیشنهاد یک زمان دیگر برای صحبت کردن نشان می دهد که شما به صحبت های او اهمیت می دهید. از دادن پاسخ های کلیشه ای و بی احساس خودداری کنید. این کار باعث می شود همسرتان احساس کند که فقط می خواهید او را ساکت کنید.

12. از دادن نصیحت ناخواسته خودداری کنید.

گاهی اوقات، همسرتان فقط نیاز دارد که شنیده شود و از او حمایت شود، نه اینکه نصیحت بشنود. قبل از دادن نصیحت، از او بپرسید که آیا به آن نیاز دارد یا خیر. مثلا بپرسید: “آیا می خواهی در مورد راه حل ها صحبت کنیم، یا فقط می خواهی گوش بدم؟” اگر او فقط نیاز به شنیده شدن دارد، فقط گوش دهید و از او حمایت کنید. اگر او به نصیحت شما نیاز دارد، نصیحت خود را به صورت سازنده و با احترام ارائه دهید. از دادن نصیحت‌های تحکم‌آمیز یا نصیحت‌هایی که به نظر می‌رسد او را سرزنش می‌کنند خودداری کنید.

13. سکوت را تمرین کنید.

گاهی اوقات، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که فقط ساکت باشید و به همسرتان اجازه دهید که صحبت کند. سکوت نشان می دهد که شما به او توجه می کنید و به او فرصت می دهید تا افکارش را سازماندهی کند. از پر کردن سکوت با سوالات یا نظرات خودداری کنید. به او اجازه دهید تا با سرعت خودش صحبت کند و احساساتش را بیان کند. سکوت یک ابزار قدرتمند برای نشان دادن همدلی و حمایت است. یاد بگیرید که از سکوت استفاده کنید و از آن نترسید. گاهی اوقات، سکوت می‌تواند گویاتر از هر کلامی باشد.

14. زبان خود را کنترل کنید.

زبانتان را کنترل کنید، و از کلماتی استفاده کنید که نشان دهنده احترام و محبت باشد. از توهین، سرزنش، یا تحقیر کردن همسرتان خودداری کنید. از کلماتی استفاده کنید که او را تشویق کند و به او انگیزه دهد. به لحن صدای خود توجه کنید. لحن صدای شما باید مهربان و همدلانه باشد. حتی اگر عصبانی هستید، سعی کنید زبان خود را کنترل کنید و از گفتن چیزهایی که بعداً پشیمان خواهید شد خودداری کنید. با دقت کلمات خود را انتخاب کنید و همیشه با احترام با همسرتان صحبت کنید.

15. تعمیم ندهید.

از تعمیم دادن و بهره‌گیری از کلماتی مانند “همیشه” یا “هیچوقت” خودداری کنید. مثلا نگویید: “تو همیشه دیر می کنی” یا “تو هیچوقت به من گوش نمی دهی. ” این کلمات باعث می شود همسرتان احساس کند که مورد قضاوت قرار گرفته است و از او دفاع کند. به جای تعمیم دادن، در مورد مثال های خاص صحبت کنید. مثلا بگویید: “من ناراحت شدم وقتی دیروز دیر آمدی” یا “احساس کردم نادیده گرفته شدم وقتی دیروز به حرف هایم گوش ندادی. ” این کار باعث می شود همسرتان بهتر بتواند منظور شما را درک کند و از سوء تفاهم جلوگیری شود. همیشه سعی کنید دقیق و مشخص باشید و از کلی گویی خودداری کنید.

16. موقعیت مناسبی را انتخاب کنید.

برای صحبت کردن در مورد مسائل مهم، موقعیت مناسبی را انتخاب کنید. زمانی که هر دو آرام و در دسترس هستید و هیچ حواس‌پرتی وجود ندارد، برای صحبت کردن اقدام کنید. از صحبت کردن در مورد مسائل مهم در زمانی که خسته، گرسنه، یا استرس دارید خودداری کنید. از صحبت کردن در مورد مسائل مهم در حضور دیگران خودداری کنید. یک مکان خصوصی و راحت را برای صحبت کردن انتخاب کنید.

17. درخواست بازخورد کنید.

از همسرتان بپرسید که آیا او فکر می کند شما شنونده خوبی هستید یا خیر. از او بخواهید که به شما بازخورد بدهد و بگوید که چگونه می‌توانید شنونده بهتری باشید. به بازخورد او با دقت گوش دهید و سعی کنید از آن برای بهبود مهارت های شنیداری خود استفاده کنید. از او تشکر کنید که به شما بازخورد داده است. این نشان می دهد که شما برای نظر او ارزش قائلید. درخواست بازخورد نشان می دهد که شما متعهد به بهبود رابطه خود هستید. این کار می‌تواند باعث شود همسرتان احساس کند که شنیده شده است و نظراتش برای شما مهم است.